19 Afrika ülkesi gümrük birliğine gitti, yatırımcıları davet etti.
Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe, Afrika`nın 19 ülkesinin artık gümrük birliği oluşturduğunu açıkladı.
Zimbabve`nin doğusundaki Victoria Falls`ta düzenlenen zirvede konuşan Mugabe, `Güney ve Doğu Afrika Ortak Pazarı gümrük birliği oluşturmuştur.` dedi. Mugabe, uluslararası yatırımcıları, bu 19 üyeyle birlikte çalışmaya davet etti. Gümrük Birliği, uzun zamandır masada olan gecikmiş bir proje. Proje, 19 üye ülke arasındaki gümrüklerin birbirleriyle uyumlu hale getirilmesini öngörüyor. 1993`te oluşturulan Comesa`ya; Burundi, Komor Adaları, Cibuti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Eritre, Etiyopya, Kenya, Libya, Madagaskar, Malavi, Mauritius Cumhuriyeti, Ruanda, Şeysel Adaları, Sudan, Svaziland, Uganda, Zambiya ve Zimbabve üye.
[WİCTORİA FALLS AA / ZAMAN]
[Kainatın Notu: Mugabe’ye bazı devletlerin neden diş bilediği bu haberden anlaşılmaktadır.]
Kainat Haber, Açaum bülteninden haber seçkisi yapılmıştır. Bazı haberlere not düşülmüştür. Bundan sonrada tüm haber kanallarından faydalanılarak haberler hazırlanacaktır. Özellikle bağımsız gerçek haber kaynaklarına ulaşmak en büyük dileğimizdir. Kainata Mektup Dünya haberleriyle karşınızda olacak. Mümkün olduğunca ilgililerin bulduğumuz kaynaklara ulaşmasını sağlayacağız. Balkanlar, Asya, Orta Doğu, Afrika bizi yakınen ilgilendiriyor. Bulduğumuz haber sitelerinide sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Afrika’dan Kısa Haberler:
SOMOLİ:
Etiyopya askerî birlikleri 25 Ocak’ta Somali’den çekildi.
Birleşik İslam Mahkemeleri’ne (BİM)
BİM’in askerî kanadı olarak bilinen El-Shabaab.
[Kainatın Notu: Somoli’de uzun süredir oyunlar tezgahlanıyor. BBC kültürü harici sağlıklı haberlere ihtiyacımız var.]
GİNE:
Batı Afrika ülkesi Gine’de Devlet Başkanı Lansana Conte’nin 22 Aralık 2008 tarihinde hayatını kaybetmesinden 6 saat sonra ordu anayasayı askıya aldığını ve hükümeti feshettiğini açıklayarak yönetime el koydu. Darbe lideri Yüzbaşı Musa Dadis Camara.
Camara, “Cömertlik, vatanseverlik, paraya karşı ilgisizlik gibi niteliklerim var” diyerek tesadüfen iktidara gelmediğini savundu.
Dünyanın en yoksul ülkeleri arasında yer alan Gine’de darbe olması uzmanları şaşırtmadı. Gine halkının da değişim umutlarını orduya bağladığı gözlemleniyor.
[Kainatın Notu: Bizde bile darbe heveslileri varken, ibretlik bir haber.]
GANA:
Gana’ da 28 Aralık’ta yapılan demokratik seçimlerin sonucunda Devlet Başkanı olan John Evans Atta Mills, 7 Ocak’ta başkent Accra’ daki Bağımsızlık Meydanı’nda yapılan törenle görevine başladı.
Kendi tanımıyla “Afrika’nın siyah yıldızı” Gana’yı bağımsızlığına kavuşturan efsanevi lider Nkrumah CIA tarafından organize edilen bir darbe ile devrilmişti. Bundan sonra pek çok darbeye sahne olan Gana, 1992 Rawling’ in gerçekleştirdiği darbe ile yeni bir döneme başladı. Çok partili siyasal yaşama öncülük eden Rawling 1992 ve 1996’ da devlet başkanı olarak seçilmişti.
[Kainatın Notu: Darbelerin kaynağını faş eden bir haber. Gana’yı takip edelim.]
ZİMBABVE:
Zimbabve’de, 19 Ocak’ta Güney Afrika Kalkınma Komitesi arabuluculuğunda gerçekleşen Devlet Başkanı Robert Mugabe’nin lideri olduğu Zimbabve Afrika Ulusal Birliği-Vatansever Cephe (ZAUB-VC) ile muhalif Morgan Tsvangirai’ın lideri olduğu Demokratik Değişim Hareketi’nin (DDH) ulusal birlik hükümeti kurma görüşmeleri başarısızlıkla sonuçlandı.
[Kainatın Notu: Robert Mugabe ile batı anlaşamıyorsa çıkarlar uyuşmuyordur. Batı’nın çıkarlarını tüm dünya; Bosna, Çeçenistan, Irak, Afganistan, Filistin, Açe, Doğu Türkistan, Pakistan, Sudan… ve benzeri ülkelerde gördü ve görmeye devam ediyor. ]
SUDAN:
8 Ocak’ta ise ABD Dışişleri Bakanı’nın Afrika İşlerinden Sorumlu Yardımcısı Jendayi Frazer, yeni Amerikan Hükümeti’nin güney Sudan halkının müttefiki olmaya devam edeceğini söyledi.
Darfur
14 Ocak’ta Sudan’daki en önemli muhalif grup olarak kabul edilen Halk Kongresi Partisi lideri Hasan el-Turabi’nin tutuklanması ülkedeki istikrarsızlığı artıran bir gelişme oldu. El-Beşir’in eski müttefiki ve 1989 Darbesi’nin planlayıcılarından olan Turabi, 12 Ocak’ta El-Beşir’i UCM’ye teslim olmaya ve Sudan’ı yaptırımlardan kurtarmaya çağırmıştı. El-Beşir ise, Darfurlu isyancı örgüt Adalet ve Eşitlik Hareketi’ni Halk Kongre Partisi’nin silahlı kanadı olmakla suçlamıştı.
Bu arada, 19 Ocak’ta Çadlı sekiz isyancı örgütün Devlet Başkanı İdris Debi’yi devirmek amacıyla Direniş Kuvvetleri Birliği altında birleştiklerine dair belgenin Sudan’da imzalanması Debi’nin Sudan’ın Çadlı isyancıları desteklediği tezini yineleyeceği anlamına geliyor. Nitekim, 26 Ocak’ta Çad, Sudan’ı yeni kurulan ittifaka destek vermekle, böylelikle Dakar, Asmara, Tripoli ve N’Djamena’da yapılan ve isyancı grupların desteklenmemesini de içeren anlaşmalara karşı gelerek Çad’ın istikrarını bozmayı amaçlamakla suçladı.
Sudan Hükümeti ise, Çad’ı Darfurlu isyancıları desteklemekle suçluyor.
[Kainatın Notu: BM karalarının uygulama ve takibi sadece Afrika kıtasında mı oluyor diye insan düşünüyor. İsrail’in hiç bir kararı ciddiye almadığı düşünülürse, kararlar duruma göre değişiyor diye düşünmek gerekiyor.]
ERİTRE VE CİBUTİ
14 Ocak’ta BMGK, Eritre’ye Cibuti ile tartışmalı sınır bölgeleri Ras Doumeria ve Doumeria adasından askerî kuvvetlerini 5 hafta içinde çekmesi yönünde ültimatom verdi.
BATI SAHRA ve FAS
Fas, Batı Sahra’yı kendi toprağı olarak sayarken, Cezayir’in desteklediği PC, Batı Sahra’da bağımsız devlet kurmak istiyor. 22 Ocak’ta ise sorunun ekonomik alanını ilgilendiren gelişme yaşandı. PC, Avrupa şirketlerine Batı Sahra açıklarında balık avlama yetkisi veren Fas ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki anlaşmaya yasal zeminlerde karşı çıkacağını açıkladı.
ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ VE UGANDA
Sudan, Uganda, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DKC) ve Orta Afrika Cumhuriyeti’nde güvenliği tehdit eden Tanrı’nın Direniş Ordusu’nun (Lord Resistance Army, TDO) saldırıları devam etti. 20 yıldır rejime karşı silahlı mücadelede bulunan örgütün lideri Josephy Kony, Uganda’yı İncil’in 10 emrine göre yönetmek istediğini söylüyor. Ayrıca devlet tarafından ayrımcılığa maruz kaldığını iddia ettiği Acholi halkı adına da savaştığını savunuyor. Kony ve yardımcıları savaş suçu ve insanlığa karşı suç işledikleri gerekçesiyle UCM tarafından Temmuz 2005’ten beri aranıyor.
AFRİKA VE ABD
Dünya genelinde ve Afrika özelinde umut ve heyecan yaratan Barack Hüseyin Obama başkanlığındaki ABD yönetiminin Afrika’ya yönelik politikaları şekillenmeye başlıyor. 19 Ocak’ta açıklama yapan ABD’nin yeni Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, yeni yönetimin Afrika’ya yönelik dış politikasının kıtanın doğal kaynaklarını korumaya, insanî çıkarların ve güvenliğin sağlanmasına ve de ekonomiye odaklanacağını söyledi. Clinton; önceliğin Kongo’daki savaşın bitirilmesine, Zimbabve’de istikrarın ve Darfur’da barışın sağlanmasına verileceğini belirtti.
[Kainatın Notu: ABD’nin dikkat çektiği yerler manidar, nedense Somali’yi unutmuşlar.]
AFRİKA VE İSRAİL
Afrika genelinde İsrail’in Gazze saldırısı kınandı ve Filistin sorununun, daha da önemlisi Filistinli gruplar HAMAS ve El-Fetih arasındaki anlaşmazlığın çözülmesi gerektiği ifade edildi. Kimi ülkeler İsrail ile olan diplomatik ilişkilerini dondururken, muhalif partiler ve örgütler toplum nezdinde destek kazanmak için rejim eleştirilerine Filistin sorununu da ekledi.
Moritanya, Gazze saldırılarında en sert tepki veren Kuzey Afrika ülkesi oldu.
Maritus ise, İsrail ile olan ilişkilerini donduran bir başka ülke oldu. Cezayir asıllı Fransız şarkıcı Enrico Macias, 23 Ocak’ta Maritus’ta vereceği konseri İsrail ile olan ilişkilerini dondurması nedeniyle iptal etti. Konseri düzenleyen şirket, Macias’ın konseri vermesinin Maritus siyasetine karşı gelmek anlamına geleceğini söyledi. Ayrıca güvenliğin sağlanamaması endişesi de konserin ertelenmesine neden oldu. Çünkü Macias’ın Paris’te İsrail yanlısı gösterilere katılması Maritus’ta şiddetli tepkilerin çıkmasına neden olmuştu. Bazı siyasiler ve İslamcı örgütler Macias’ın konserine tepki göstermişlerdi.
17 Ocak’ta İslami Mağrip El-Kaide (İMEK) örgütü lideri Abdülmelik Droukdel, Gazze’de yaşananlar gerekçesiyle Moritanya’daki İsrail büyükelçiliğine, Mağrip ve Sahra’daki ABD ve Avrupa hedeflerine saldırı tehdidinde bulundu. Cezayirlilere de seslenen Droukdel, hükümetin gösteri ve eylem yasaklarını çiğneyerek halkı İsrail’in saldırılarını protesto etmeye çağırdı. İMEK, HAMAS’ı eleştiren açıklamaları nedeniyle Arap sinemasının önemli isimlerden Adil İmam’ı öldürme tehdidinde bulundu. Arap dünyasının en popüler Mısırlı komedyeni olan ve Mısır’da “Arap sinemasının kralı” olarak tanınan İmam, HAMAS’ı Filistinlileri bölmek ve İsrail’in Gazze’ye saldırılarından yarar sağlamakla suçlamıştı. Cezayir başta olmak üzere Mağrip’te faaliyetlerini arttıran İMEK, etkisini Afrika ve Orta Doğu’nun geri kalan kısmında da arttırmak istiyor. Filistin sorununun İslamcı hareketlere üye toplamadaki etkisinin farkında olan İMEK, saldırı tehdidiyle desteğini ve meşruluğunu arttırmayı hedefliyor.
Kuzey Afrika ülkeleri bir yandan İsrail saldırısını kınayarak Filistin’de bütünlüğün sağlanmasını isterken diğer yandan Arap dünyasında yaşanan ayrılığın üzerinde duruyorlar.
Mağrip ülkelerinin Arap birliğine çağrıda bulunmaları ve farklı tutumlardan şikâyet etmelerine rağmen kendi aralarında birlik oluşturamamaları dikkat çekicidir. Cezayir, Fas, Libya, Tunus ve Moritanya’nın İsrail’in Gazze saldırına yönelik politikaları kamuoyunun desteğini alma ve siyasal İslamcılara karşı meşruluk kazanma amacı çerçevesinde belirlendi. Hükümetler, saldırıları protesto etmek için gösteriler düzenlemesini yasaklarken İslamcı örgütlerin etkinliğinin artmasından çekiniyorlardı. Öte yandan İslamcı hareketler de saldırıyı kullanarak rejimleri eleştirmişlerdi.
KENYA
9 Ocak’ta Kenya Devlet Başkanı Mwai Kibaki, ülkesinin gıda krizi ile karşı karşıya olduğunu ilan etti
Nüfusun yaklaşık üçte biri olan 10 milyon vatandaşının açlık tehdidiyle karşı karşıya oluğunu belirten Kibaki, krizi ulusal felaket olarak nitelendirdi.
Gıda krizinin altında kuraklığın, yetersiz hasatın ve binlerce çiftçinin ekim yapmamasının yattığı ifade ediliyor. Aralık 2007 devlet başkanlığı ve parlamento seçimlerden sonra yaşanan şiddet olayları yüzünden 150.000 kişi ölmüş ve çoğunluğu çiftçi olan en az 300.000 kişi yerlerinden edilmiş; böylelikle topraklarına dönüp ekim yapamamışlardı.
26-27 Ocak tarihlerinde İspanya’nın başkenti Madrid’de “Herkes İçin Gıda Güvenliği Toplantısı” düzenlendi. BM Tarım ve Gıda Örgütü, gıda sorununun 33 ülkede kritik aşamada olduğunu belirtirken sorundan en fazla Afrika’nın güneyinin etkilendiğini ifade etti. Kıtanın güneyinde her üç kişiden birinin “kronik açlıkla” mücadele ettiği kaydedildi. Hindistan, Pakistan, Çin, Endonezya ve Bangledeş’in yanı sıra Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin ve Etiyopya’nın dünyada en ciddi beslenme sorunu yaşayan ülkelerden olduğu açıklandı.
KONGO
26 Ocak’ta Uluslararası Ceza Mahkemesi, Kongo Vatanseverler Birliği eski lideri Thomas Lubanga’nın yargılanmasına başladı.
GÜNEY AFRİKA
Güney Afrika’da tüm yaşamını toplumsal ve ırksal ayrımcılığa karşı savaşa adayan 91 yaşındaki Helen Suzman 1 Ocak 2009’da Johannesburg’daki evinde hayatını kaybetti. Ulusalcı partiye yönelik sert eleştirileriyle öne çıkan Helen Suzman, son 13 yıldır parlamentoda görev almaktaydı. Nelson Mandela Vakfı Suzman’ın ölümüyle ilgili açıklamasında, “Güney Afrika’nın büyük bir yurttaşını, ırkçılığa karşı korkusuz bir savaşçıyı yitirdiği” ifade edildi.
Yahudi bir göçmen ailenin kızı olan Suzman, Güney Afrika’daki ırkçılığa karşı savaşan en ünlü beyaz olarak tanınmıştı.
TÜRKİYE-AFRİKA
Cubiti
Cumhurbaşkanı İsmail Ömer Guelleh Türkiye’ye resmî bir ziyarette bulundu
Cibuti Cumhurbaşkanı Guelleh ise, Türkiye’yi ülkesine yatırım yapmaya çağırarak ülkesinin büyük ve küçük sanayi yatırımları ve faaliyetleri için önemli potansiyele sahip olduğunu söyledi. Deri ve ilaç gibi birçok alanda Cibuti’nin bölgedeki konumunun kullanılarak ihracatta önemli adımların atılabileceğini kaydetti.
Türkiye ve Cibuti arasında dış ticaret hacmi 38 milyon dolardır. Türkiye Cibuti’ye demir-çelik, hububat ve elektrikli makineler satmaktadır.
TBMM Başkanı Köksal Toptan Cezayir Ulusal Halk Meclisi Başkanı Abdülaziz Ziari’nin davetlisi olarak Cezayir’e gitti.
Türkiye ve Cezayir arasındaki ticaret hacminin 4 milyar dolara çıktığı belirtilerek iki ülke ilişkilerinin geliştiğinin altı çizildi.
Türkiye-Tunus Parlementolararası Dostluk Grubu Tunus’ta temaslarda bulundu.
Filistin sorununda ve Akdeniz’de güvenliğin sağlanmasında iki ülkenin ortak görüşlere sahip olduğu da ifade edildi. Görüşmeler sırasında özellikle sanayi, ticaret, yatırım, ulaşım, sağlık, şehir planlamacılığı ve kültür alanlarındaki ilişkiler ele alındı.
Zimbabve’de kolera salgını kentlerden kırsal alanlara doğru yayılıyor. Tıbbi yardım kuruluşları kentsel bölge vakaları azalırken, felaketin uzak bölgelere yayıldığını belirtmektedir.
MOZAMBİK: ALBİNOLAR DERNEKLERİNİ KURUYORLAR
Mozambikli albinolar, 22 Ocak Perşembe günü Sağlık Bakanı Ivo Garrido ile albino haklarını savunacak dernek için tasarı statüsünü tartışmak üzere başkent Maputo’ da bir araya geldiler.
Geçtiğimiz sene Tanzanya ve Burundi de Voodoo büyücüleri tarafından parçalanan cesetlere rastlanmıştı.
KAYNAK: AFİRKA ÇALIŞMALARI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (AÇAUM)
