Eski Mardin’in merkezine indiğimde hemen ayaklarım Latifiye Camisine gidiyor…
İlk bir kaç ziyaretimiz keşif amaçlı oldu. Hem haritalı olması hem de sanal tur imkanı vermesi açısından bize yardımcı olacak güzel bir site var. (www.evliyacelebi.tv/mardin_valiligi/) Bir şehri rahat gezmek istiyorsak üç şeyi yapmamız işimizi kolaylaştırır; şehrin kültür bakanlığı sitesi , uydu harita siteleri ve o şehirle ilgili yazılmış yazılar.
Genel bir keşiften sonra artık Mardin’i belli bir plan dahilinde geziyorum. Eski Mardin’in merkezine indiğimde hemen ayaklarım Latifiye Camisine gidiyor. Bu arada hatırlatmama gerek var mı, Latifiye Camii diyanet tarafından Türkiye’nin en güzel camisi seçildi. Cami bahçesinin huzur dolu ortamında Latif dedenin çayını içip dinlenmem Mardin sokaklarını arşınlayacak enerjiyi bana veriyor.
Ahilik kültürü hayatımızı etkilediğinden mi olsa gerek bir şehirde kadim çarşı varsa onun içinden geçmem gerektiği hissine kapılıyorum. Latifiye camisinden Ulu Cami’ye çarşının içinden geçerek gidiyorum. Mardin Ulu camisi ulu minaresi ve üzerindeki motiflerle yaklaştıkça insanı büyüleyen bir görüntüye sahip. Cami içinde her daim ziyarete açık sakalı şerif var.
Medreselerin hepsi belli özellikleriyle birbirine benziyor. Ben en çok Zinciriye Medresesini ziyaret ediyorum. Çünkü medrese bahçesinden Mardin ovasını temaşa ederken, çay eşliğinde tefekkür etme imkanımız var. Medrese avlularında bulunan havuz ve çeşme genelde hep aynı model. Bir çeşme ve farklı büyüklükteki havuzlardan kanallarla büyük havuza akan bir su arkı. Bu ömrün senaryosuymuş, belki medreseye gelen talebe ilk olarak bu çeşmeden su içip havuzlardan esinlenerek ömür dersini alıyordu.
Kasimiye Medrsesi avlusunda bir fil maketi var ve önünde bir şey yazmıyor. Bana medreseyi gezdiren arkadaş başladı anlatmaya işte her odanın üstünde hocanın alanını gösteren sembol var, havuz hikayesi, kubbelerde bulunan taşların özellikleri… Arkadaşa dedim ki “bu fil burada ne arıyor,” Arkadaş “işte onu bilmiyorum” dedi. Evet o filin ne anlama geldiğini çoğu kişi bilmiyor. Cizre’de İsmail Ebul İz Cezeri’yi tanıma şerefine erişmesem bende filin ne anlama geldiğini bilmeyecektim. Bu fil Ebul İz Cezeri’nin filli saatinin maketidir. (www.dailymotion.com/video/x4w76c_www-ebuliz-com-1_tech)
Çok medrese gördüm; fakat Mardin medreseleri gibisi yok. İhtişam, estetik ve insanı sözsüz eğiten sonsuzluk algısı oluşturan ufuk görüntüsü. Erenlerin dağları tercih etmesinin bir anlamı da bu olmalı. Yüksekten düzlüğe bırakılan bakış insanın ufuk çizgisini kırıyor ve kalp, akıl sınırlarını/kilitlerini kaldırıyor.
Mardin sokaklarında kaybolmadan anlaşılacak bir şehir değil. Biz elimizden geldiğince şehir hakkında ipuçları vermeye çalıştık.
Cihat Meriç
HaberKültür.Net
